علل سقوط تمدن‌ها درآیات قرآن بر اساس نظریه زمینه‌ای

نوع مقاله : علمی-تخصصی

نویسندگان

1 علوم قرآن و حدیث، جامعة المصطفی العالمیه

2 آمر دیپارتمنت

10.22034/qs1.2023.100250.1011

چکیده

چکیده
علل سقوط تمدن‌ها یکی از پرسش‌ها و مسئله‌های مهم تمدن‌پژوهی است که با رویکردهای مختلفی به آن پاسخ گفته شده است. تحقیق حاضر، ‌کوشیده است پاسخ این پرسش را با رویکرد دینی و با تکیه بر آیات قرآنی بیابد. روش این تحقیق، روش متن‌پژوهی و تحلیل آن مبتنی بر شیوهٔ نظریه زمینه‌ای بوده است. این تحقیق، در سه محور مفهوم‌شناسی تمدن، روش تحلیل و یافته‌های تحقیق ساماندهی شده و به این نتیجه دست یافته است که تحولات منفی در دو بعد معیشتی و معرفتی از ابعاد سه‌گانهٔ تمدن، در سقوط تمدن‌ها نقش دارند و بیشترین نقش هم از منظر قرآن در اختیار بعد معرفتی و مؤلفهٔ عقاید دینی و مذهبی است. در کنار این بعد از ابعاد تمدن، تغییر و تحول منفی چهار مؤلفه از مؤلفه‌های شش‌گانهٔ تمدن در بعد معیشتی نیز باعث سقوط تمدن‌ها می‌شود. این مؤلفه‌ها عبارت‌اند از نظام اجتماعی، نظام سیاسی، اقتصاد و هنجارها و قوانین.

کلیدواژه‌ها