مفهوم شناسی تربیت عاطفی در قرآن

نوع مقاله : علمی-تخصصی

نویسنده

استاد دانشگاه المصطفی -کابل

10.22034/qs1.2024.100553.1034

چکیده

عواطف به‌عنوان یکی از ابعاد وجودی انسان، نقش مهمی در زندگی آدمی دارد؛ زیرا از مهم‌ترین محرک‌های انسان برای عمل به‌حساب می‌آید. این مقالۀ در صدد بررسی مفهوم عواطف و تربیت عاطفی از دیدگاه قرآن است. نویسنده با طرح این سؤال که «آیا قرآن به عواطف و تربیت عاطفی آدمی توجه کرده است یا نه؟ اگر جواب مثبت است؛ کدام واژگان و کلمات عهده‌دار تبیین تربیت عاطفی است؟» به سراغ قرآن رفته و با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی تلاش کرده تا پاسخی برای سؤال بالا بیابد. پس از تحقیق و تفحص به این نتیجه رسیده است که مجموعه‌ای از کلمات قرآنی عهده‌دار تبیین مفهوم عاطفه و تربیت عاطفی در قرآن است و هرکدام زاویه‌ای از زوایای مصادیق تربیت عاطفی را تبیین می‌کند؛ به‌عنوان نمونه کلماتی مانند محبت، رحمت، رأفت،... درصدد تبیین عاطفه محبت، کلماتی مانند فرح، سرور،... درصدد تشریح عاطفه شادی، کلماتی مانند خوف، خشیت،... درصدد بیان عاطفه ترس و کلمات مانند رجاء، یأس، قنوط... درصدد تفهیم عاطفه امید و ناامید است. این واژگان از منظر مفهومی به دودسته قابل‌تقسیم‌ است؛ عواطف مثبت یا پسندیده و عواطف منفی یا ناپسند.