فضایل اخلاقی و راه‌های نهادینه‌سازی آن در فرد و جامعه از منظر قرآن و روایات

نوع مقاله : علمی-تخصصی

نویسنده

رییس دانشکده علوم اسلامی دانشگاه بین‌المللی المصطفی(ص)

10.22034/qs1.2025.100569

چکیده

اسلام همواره به دنبال خوشبختی و سعادت فردی و جمعی انسان‌ها بوده و این مسئله از طرق مختلف، در قرآن و روایات بیان شده است. خوشبختی فردی و جمعی انسان منوط بر فراهم‌سازی عوامل معرفتی و ارادی است که با تحقق آن‌ها، برخی جاذبه‌ها و دافعه‌ها در نفس آدمی به وجود می‌آید و با پیدایش آن مبادی میل به اعمال صالح در او فراهم می‌گردد. عالمان اخلاق برای خوشبختی و سعادت انسان، مجموعه دستورالعمل‌های را در قالب باید‌ها و نباید‌های اخلاقی که برگرفته از آیات قرآنی و روایات اهل‌بیت (ع) است، معرفی کرده‌اند. در این نوشتار تلاش شده که با روش توصیفی و تحلیلی و با مراجعه با آیات و روایات، به شماری از فضایل اخلاقی پرداخته شده است. هدف این تحقیق یافتن و بررسی راهکارهای نهادینه‌سازی فضایل اخلاقی قرآن‌محور، در افراد و جامعه بررسی است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که اعمال حسنه‌ای که انسان به‌عنوان فضیلت به آن‌ها توجه می‌نماید، پس از تحقق، در مبادی خود تأثیر می‌گذارد و تکرار آن‌ها به‌تدریج صفات روحی و اخلاقی مناسب را در نفس انسان تقوّم می‌بخشد. به‌وسیله این صفات، نفس قوی‌تر می‌شود و ایمان نیز متناسب با آن در مرتبه بالاتری قرار می‌گیرد و باز این تعامل و کنش متقابل میان ایمان و عمل و صفات، ادامه می‌یابد و ایمان به‌تدریج به درجات و مراتب بالاتر صعود می‌کند.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار